Ziekenhuiszorg: rechten en plichten van patiënten en hulpverleners

In de Wet geneeskundige behandelovereenkomst (WGBO) zijn de rechten en plichten van de patiënt en de hulpverlener vastgelegd. Daarnaast geeft de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) de patiënt een aantal rechten. Deze wetten geven een basis voor een gelijkwaardige relatie tussen patiënt en hulpverlener. Minstens zo belangrijk als een wet is de houding van beide personen. Openheid en vertrouwen zijn in deze relatie belangrijk en dat kan niet in een wet worden uitgedrukt.

De hulpverlener moet u in begrijpelijke taal informatie geven over:

• uw ziekte of aandoening;
• de aard van de voorgestelde behandeling of het onderzoek;
• mogelijke complicaties of risico’s hiervan;
• andere mogelijkheden van behandelen;
• wat u mag verwachten van het onderzoek of de behandeling;
• de medicijnen en eventuele bijwerkingen.

Wanneer u genoeg informatie heeft gekregen, kunt u beslissen of (en hoe) u behandeld wilt worden. Dit kunt u doen in samenspraak met uw behandelaar. U mag in principe alleen behandeld worden als u toestemming geeft. Alleen bij een ingrijpende behandeling vraagt de hulpverlener duidelijk om uw toestemming. Als het nodig is, wordt dit schriftelijk vastgelegd. In andere gevallen en tijdens de behandeling wordt uw toestemming niet steeds gevraagd. Dan wordt uitgegaan van uw instemming, tenzij u duidelijk anders aangeeft. In acute situaties mag/moet de hulpverlener wel zonder uw toestemming handelen.

Wanneer u (tijdelijk) niet in staat bent uw toestemming te geven, betrekt de hulpverlener een vertegenwoordiger erbij die namens u toestemming geeft. Bijvoorbeeld uw partner of een familielid. Vindt u het belangrijk dat er naar uw eigen ideeën wordt gehandeld? Dan is het opstellen van een wilsverklaring verstandig. Wanneer anderen voor u moeten beslissen, kan een wilsverklaring een belangrijke hulp zijn. U legt dan schriftelijk vast hoe u wilt dat er in bepaalde situaties gehandeld wordt. Deze verklaring bespreekt u met uw behandelend arts, die deze bewaart in uw dossier.

In het ziekenhuis worden persoonlijke en medische gegevens van u vastgelegd. Alle medewerkers zijn verplicht om vertrouwelijk met deze gegevens om te gaan. Zij hebben een zwijgplicht en/of beroepsgeheim en gebruiken de gegevens alleen voor de zorgverlening. Alleen met uw toestemming mag informatie worden doorgegeven aan anderen, zoals familie of vrienden. Uw recht op privacy houdt ook in dat onderzoeken en behandelingen plaatsvinden buiten het zicht van anderen die niet bij de behandeling zijn betrokken. Meer informatie over privacy vindt u hier.

Het (medisch) dossier, waarin al uw gegevens zijn vastgelegd, is eigendom van het ziekenhuis. U heeft recht op inzage in uw dossier. U kunt hiervoor een verzoek doen bij uw hulpverlener of een schriftelijk verzoek indienen*. Uw verzoek wordt dan zo snel mogelijk (uiterlijk binnen vier weken) afgehandeld. Ook in ons online patiëntenportaal mijnTreant kunt u (een deel van) uw medisch dossier bekijken.

U kunt een kopie van uw dossier of delen daaruit krijgen. Op deze pagina leest u hoe dit werkt.

Als de gegevens in uw dossier niet kloppen, heeft u het recht om een verzoek in te dienen om uw gegevens te verbeteren. Daarnaast heeft u het recht om uw mening, of hoe u over de behandeling denkt, op te laten nemen in uw dossier. U heeft ook het recht om gegevens te laten verwijderen die niet nodig of nuttig zijn. Voor het verbeteren of verwijderen van uw gegevens kunt u een verzoek doen bij uw hulpverlener of een schriftelijk verzoek indienen. Dit schriftelijke verzoek kunt u sturen naar:  

Treant 
Hoofd Zorgadministratie
Boermarkeweg 60
7824 AA Emmen

U dient een kopie van een geldig identiteitsbewijs (bijv. paspoort of rijbewijs) mee te sturen.

Wilt u uw medisch dossier laten verwijderen? Het dossier van een patiënt moet minimaal twintig jaar bewaard worden. U kunt de hulpverlener verzoeken het dossier eerder te vernietigen. Dit verzoek kunt u schriftelijk indienen en versturen naar:

Treant
Hoofd Zorgadministratie
Boermarkeweg 60
7824 AA Emmen

U kunt verzet aantekenen tegen de verwerking van uw gegevens vanwege uw bijzondere persoonlijke omstandigheden. Het verzet kunt u schriftelijk indienen en versturen naar:

Treant 
Hoofd Zorgadministratie
Boermarkeweg 60
7824 AA Emmen

U dient een kopie van een geldig identiteitsbewijs (bijv. paspoort of rijbewijs) mee te sturen.

Heeft u een vragen?
Neem dan contact op via kopiedossier@treant.nl of via tel. 088 129 46 51 / 088 129 46 47.

Het kan zijn dat u twijfelt over het geven van uw toestemming. Bijvoorbeeld als er verschillende behandelmethoden mogelijk zijn. Dan kunt u een tweede mening vragen aan een andere hulpverlener. Deze geeft u alleen zijn/haar mening en neemt de behandeling niet over. Wanneer de andere deskundige hetzelfde advies geeft, is dat voor u prettig. Maar de kans bestaat ook dat diegene een andere behandeling voorstelt. Dat kan verwarrend zijn. U moet dan een keuze maken. Voordeel is wel dat uw probleem van verschillende kanten is bekeken.

In een wilsverklaring legt u schriftelijk vast wat uw wensen zijn rondom uw behandeling of levenseinde. Heeft u een wilsverklaring? Deel deze dan met uw behandelend arts. Dan wordt die in uw dossier bewaard. Heeft u geen wilsverklaring, maar wel wensen rondom uw behandeling? Bespreek ook deze met uw arts. Dan worden uw wensen, als een zogenoemde behandelaanwijzing, opgenomen in uw dossier.

U kunt uw wilsverklaring of behandelaanwijzing ook terug vinden in mijnTreant. Wilt u uw wensen aanpassen? Dan kunt u dat aangeven bij uw zorgverlener. 

Het gebeurt vaak dat een patiënt na een gesprek met de arts niet alles heeft onthouden. Dan kan het terugluisteren van het gesprek duidelijkheid geven. Daarom mag u gesprekken met de arts opnemen, bijvoorbeeld met uw eigen mobiele telefoon. Wel horen we het graag van tevoren als u het gesprek gaat opnemen. Volgens de wet mag de opname niet (zonder onze toestemming) buiten de privésfeer gedeeld worden.

In de relatie tussen hulpverlener en patiënt gaat soms iets mis. U heeft het recht om een klacht in te dienen. Treant vindt het belangrijk dat u het laat weten als u ergens ontevreden over bent. Het is verstandig eerst te gaan praten met de betrokken hulpverlener. Misschien is er alleen een misverstand; heeft u elkaar niet goed begrepen. Komt u er niet uit? Dan kunt u contact opnemen met onze klachtenfunctionaris. Op deze pagina leest u hier meer over.

Als we een factuur naar de zorgverzekeraar sturen, moeten we volgens de wet (naast de diagnose) ook de indicatie bij de add-on geneesmiddelen en ozp-stollingsfactoren meesturen. Heeft u er bezwaar tegen dat de indicatie op de factuur staat? Dan kunt u de privacyverklaring invullen. Ondertekend door zowel uzelf als uw zorgaanbieder, adviseren wij u het formulier mee te nemen naar de medisch specialist. Goed om te weten: wij registreren de indicatie altijd in onze ziekenhuissystemen; ook als u de privacyverklaring invult.

Als u gevraagd wordt mee te doen aan wetenschappelijk onderzoek, heeft u recht op goede (ook schriftelijke) informatie vooraf. Het is nodig dat u van tevoren toestemming voor deelname geeft. Zonder toestemming mogen onderzoekers alleen gegevens krijgen die helemaal anoniem gemaakt zijn. Zo kan nooit meer achterhaald worden dat het om uw gegevens gaat.

Treant gebruikt uw gegevens mogelijk voor onderzoeken naar de kwaliteit van de zorg. Als u hier niet aan mee wilt werken, kunt uw bezwaar maken bij uw specialist of behandelaar.

De rechten van kinderen zijn ook vastgelegd in de wet (WGBO).
De wet verdeelt kinderen in drie leeftijdsgroepen:

• kinderen tot 12 jaar: de wettelijk vertegenwoordiger (meestal de ouders) beslist over behandeling, onderzoek, enz.
• kinderen tussen 12 en 16 jaar: ouders en kinderen beslissen samen. Dat betekent dat de ouders én het kind toestemming moeten geven voor een behandeling.
• jongeren vanaf 16 jaar: de jongere beslist zelfstandig. De informatie die gegeven wordt is in eerste plaats bedoeld voor de jongere zelf. Deze informatie wordt alleen aan de ouders of verzorgers gegeven als de jongere hier toestemming voor geeft.

Kijk voor meer informatie op de website van de Landelijke Vereniging Kind en Ziekenhuis.

Wilt u meer weten over de rechten en plichten van gescheiden ouders bij hulpverlening aan kinderen? Lees dan de folder ‘Als ouders niet meer samen zijn’.

Als patiënt heeft u niet alleen rechten, maar ook plichten. U moet de hulpverlener duidelijk en volledig informeren, zodat deze een goede diagnose kan stellen en een deskundige behandeling kan geven. Binnen redelijke grenzen moet u de adviezen van uw hulpverlener opvolgen.

Heeft u medische zorg nodig? Dan moet u een geldig identiteitsbewijs laten zien aan de zorgverlener. Dit is een geldig(e) paspoort, identiteitskaart, rijbewijs of vreemdelingendocument. De legitimatieplicht in de zorg geldt voor iedereen, vanaf de geboorte. Ouders moeten dus voor hun kinderen een geldig legitimatiebewijs meenemen.
Kunt u de zorgverlener geen identiteitsbewijs laten zien? Dan kan hij/zij de kosten van uw behandeling niet declareren bij een zorgverzekeraar. U moet dan zelf alle kosten van de medische behandeling betalen.

Kijk voor meer informatie op de website van de Rijksoverheid.

De hulpverlener heeft het recht zijn/haar eigen beslissingen te nemen en hoeft niet zonder meer te doen wat de patiënt vraagt. Zijn/haar eigen deskundigheid en mening spelen daarbij een grote rol. De belangrijkste plicht van de hulpverlener is het verlenen van goede zorg.